Nghèo tiêu điều bên quốc lộ

Nằm ven Quốc lộ 7, bản Bà, xã Hữu Kiệm, huyện Kỳ Sơn, chủ yếu là đồng bào dân tộc Thái. Điều trái ngượi với nhiều địa phương miền xuôi, đó là nhiều hộ gia đình nằm ven Quốc lộ 7, con đường huyết mạch từ Nghệ An và nhiều tỉnh miền Trung đi sang nước bạn Lào, đáng lẽ ra phải là những cửa hàng kinh doanh, buôn bán sầm uất, nhưng phần lớn là các hộ nghèo sống chủ yếu dựa vào làm rẫy, đi rừng. Đặc biệt tình hình an ninh trật tự trong đó là tình trạng buôn bán, sử dụng ma túy đang là vấn đề nhức nhối nhất. Ma túy đã kéo theo nhiều hệ lụy khiến cho nhiều gia đình lâm vào cảnh khốn cùng.

Bà Vi Thị Nguyệt, ở bản Bà, xã Hữu Kiệm cho biết: Gia đình trước nay chủ yếu làm nương rẫy để kiếm sống, những năm gần đây, nhiều thương lái dưới xuôi lên thu mua cây chít về làm chổi nên gia đình đã tổ chức thu mua của bà con trong vùng. Cây chít ở đây nhiều nên có thể thu hoạch lộc rừng quanh năm. Gia đình nhà bà Nguyệt cũng là một trong số ít những hộ nằm ven Quốc lộ 7 biết kinh doanh ở bản của bà.

Khi hỏi về tệ nạn ma túy ở đây, bà Nguyệt cho hay: "Ở đây bây giờ không còn trồng thuốc phiện như trước nữa, nhưng người nghiện thì nhiều lắm chú ạ!, phần lớn đàn ông thanh niên đi cai hết rồi, trong bản chỉ toàn đàn bà con gái thôi”.

Ông Vi Văn Thái, ở bản Na Lượng, xã Hữu Kiệm, nhà có 3 người con thì có đến hai đứa dính vào lao lý. Con trai đầu bị bắt vì buôn bán, tàng trữ ma túy, đứa con trai thứ hai cũng đang đi cai nghiện chưa về, nên mọi việc trong gia đình chỉ trông cậy vào hai thân già. Không riêng gì gia đình ông Thái, mà tại xã Hữu Kiệm, chuyện tù tội, nghiện ngập đã trở nên quá đỗi bình thường nên bây giờ trong bản có bao nhiêu người nghiện người ta cũng không thể nhớ hết được. Theo tìm hiểu của chúng tôi, ở xã Hữu Kiệm không riêng gì bản Bà, mà hầu như bản nào cũng có người nghiện ma túy. Nổi lên gần đây là bản Na Chải, với tệ nạn ma túy rất khó kiểm soát.

Những cuộc truy bắt đầy gay cấn

Tiếp chúng tôi tại trụ sở ủy ban xã Hữu Kiệm là ông Trưởng công an xã anh Hà Văn Thái (sinh năm 1983). Anh Thái cũng là người có nhiều kinh nghiệm trong việc truy quét ma túy, và bản thân từng tham gia nhiều vụ truy bắt các đối tượng tội phạm ma túy.

Theo anh Hà Văn Thái, trước tình hình tệ nạn ma túy diễn ra phức tạp trên địa bàn, chính quyền địa phương đã phối hợp với các lực lượng, cơ quan chức năng đưa ra nhiều giải pháp để đấu tranh phòng ngừa, ngăn chặn. Tuy nhiên, do nhận thức của nhân dân còn hạn chế, “lại có truyền thống hút thuốc phiện đã lâu nên hầu như không sợ”, vì họ không lường hết được tác hại của ma túy gây ra cho gia đình và xã hội, nên hết lần này đến lần khác đi cai mà vẫn tái nghiện. Theo thống kê chưa đầy đủ thì hiện nay, xã Hữu Kiệm có khoảng 50 người đang đi cai ma túy tại các trung tâm. Còn số người nghiện trong cộng đồng thì chưa thể thống kê đầy đủ.

Tham gia vây bắt nhiều vụ ma túy trên địa bàn xã, nhưng đối với Hà Văn anh Thái, vụ bắt giữ đối tượng Lộc Văn Mái (SN 1974) ở bản Mà năm 2012 khiến anh nhớ mãi không quên. Lộc Văn Mái là trùm ma túy trong vùng hết sức nguy hiểm và manh động, nên Công an huyện đã phối hợp với công an xã để tiến hành bắt đối tượng này. Trong lúc vây bắt, đối tượng Mái đã ra sức chống cự lại lực lượng chức năng, và dùng dao chém khiến anh Thái bị thương ở chân và tay. Trước sự manh động, chống cự quyết liệt của đối tượng, lực lượng công an đã kiên quyết trấn áp để khống chế Mái. Sau một hồi vật lộn, Mái đã bị bắt vì tội tàng trữ heroin và tang vật là chiếc dao phát rẫy dùng để chống người thi hành công vụ.

Cũng theo anh Thái, trước đây, tình trạng buôn bán ma túy ở xã Hữu Kiệm rất phức tạp, đặc biệt tại bản Bà từng là sào huyệt của các trùm ma túy. Trước đó, năm 2005, lực lượng công an tỉnh Nghệ An đã bắt giữ đối tượng Vi Văn May, trú tại bản Bà sau hơn một ngày đêm May ôm lựu đạn cùng với hai đứa con nhỏ cố thủ trong nhà để tránh sự vây bắt của lực lượng công an.

Một thực tế có thể thấy rằng hiện nay, Kỳ Sơn không còn là thủ phủ trồng cây thuốc phiện như trước đây. Cây thuốc phiện hầu như đã bị xóa sổ, thay vào đó là cây lúa, sắn, ngô... nhưng tình trạng buôn bán và đặc biệt là sử dụng ma túy vẫn đang rất phổ biến, số lượng người nghiện ma túy rất đáng báo động, trong khi đó tỷ lệ tái nghiện cao, và số người nghiện ngày càng trẻ hóa, làm ảnh hưởng đến tình hình an ninh trật tự, khiến cho cái nghèo cứ luẩn quẩn không tài nào thoát ra được.

Chu Lương

Nguồn tiengchuong.vn

[TT: TBC]