Thời gian qua, nhiều cơ sở sản xuất, điều chế trái phép ma túy tổng hợp ở khu vực đã bị phát hiện, điển hình trong năm 2012, các cơ quan chức năng đã phát hiện đến 385 cơ sở sản xuất ma túy tổng hợp.

Phương thức sản xuất, nguồn nguyên liệu để sản xuất ma túy tổng hợp ngày càng đa dạng, bao gồm các loại tiền chất bất hợp pháp và tiền chất có trong các loại tân dược có sẵn trên thị trường. Các tổ chức tội phạm đã và đang liên kết trong nước và ngoài nước thành các băng nhóm tội phạm ma túy quốc tế tham gia mua bán, vận chuyển ma túy tổng hợp, tiền chất để điều chế ma túy.

Do vậy, bên cạnh việc đấu tranh chống tội phạm sản xuất, buôn bán ma túy tổng hợp, việc kiểm soát chặt chẽ tiền chất không để thất thoát vào điều chế ma túy là một nhiệm vụ hết sức quan trọng đối với cơ quan chức năng của các nước trong khu vực và Việt Nam.

Thực tiễn kiểm soát tiền chất ở Việt Nam

Triển khai Quyết định số 52/2011/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, Tổ Công tác liên ngành về kiểm soát tiền chất ở Trung ương và 21 tỉnh, thành phố đã được thành lập và đi vào hoạt động. Trong năm 2013, Tổ Công tác liên ngành ở Trung ương đã phối hợp xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật như: Nghị định 82/2013/NĐ-CP của Chính phủ ban hành các danh mục chất ma túy và tiền chất, Thông tư thay thế Thông tư 08/2009/TT-BYT về ban hành danh mục thuốc không kê đơn, Thông tư thay thế Thông tư 10 và Thông tư 11/2010/TT-BYT về hướng dẫn các hoạt động liên quan đến thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần và tiền chất.

Công tác xác minh thông tin trong quá trình kiểm soát, phối hợp xây dựng văn bản pháp luật, phối hợp kiểm tra hướng dẫn... đã được chú trọng và tiến hành thường xuyên.

Bên cạnh đó, công tác kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy đã phát huy hiệu quả, góp phần phòng ngừa, ngăn chặn tội phạm sử dụng tiền chất để sản xuất ma túy tổng hợp. Hải quan và Cục Hóa chất Công đã từng bước ứng dụng công nghệ thông tin vào kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy.

Bài học từ Thái Lan

Từ kinh nghiệm kiểm soát tiền chất ở Thái Lan, qua thực tiễn trong nước có thể rút ra một số mặt hạn chế cần khắc phục trong công tác kiểm soát tiền chất ở nước ta.

Thứ nhất là công tác phổ biến kiến thức pháp luật chưa thường xuyên, sâu rộng đến các đơn vị, doanh nghiệp có hoạt động liên quan đến tiền chất. Chưa xây dựng được mối quan hệ đối tác với các doanh nghiệp này.

Bên cạnh đó, công tác kiểm soát tiền chất mới chỉ tập trung chú ý ở khâu xuất nhập khẩu, tạm nhập tái xuất. Trong nội địa, các đơn vị chức năng chưa kiểm soát chặt chẽ hoạt động phân phối, mua bán, sản xuất, sử dụng tiền chất, thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần. Các quy định quản lý, kiểm soát thuốc thành phẩm có chứa tiền chất trong lĩnh vực y tế hiện đã khá chặt chẽ nhưng vẫn bị tội phạm lợi dụng để sản xuất ma túy tổng hợp bất hợp pháp.

Việc mua bán tiền chất trong lĩnh vực Công nghiệp vẫn diễn ra phức tạp tại thị trường trong nước, một số loại tiền chất vẫn trôi nổi trên thị trường, gây khó khăn cho công tác quản lý, kiểm soát.

Để nâng cao hiệu quả công tác kiểm soát tiền chất trong thời gian tới, cơ quan chức năng nên tiếp tục rà soát, sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật và hướng dẫn về công tác quản lý và kiểm soát tiền chất cho phù hợp với tình hình mới.

Đồng thời sớm triển khai Trung tâm Dữ liệu kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy kết nối các cơ quan trong nước (Công Thương, Y tế, Hải quan, Công an các tỉnh, Thành phố, các doanh nghiệp liên quan) và đồng bộ với quốc tế.

Bên cạnh đó tăng cường tổ chức các khóa tập huấn, hội thảo để nâng cao nhận thức về công tác kiểm soát tiền chất, xây dựng mối quan hệ đối tác với các doanh nghiệp có liên quan đến tiền chất.

Tập trung vào công tác kiểm soát đến các khâu cuối cùng, đảm bảo không để tiền chất thất thoát vào sản xuất ma túy bất hợp pháp. Thành lập các Đoàn kiểm tra liên ngành nhằm chấn chỉnh những tồn tại, thiếu sót và hướng dẫn các đơn vị, doanh nghiệp thực hiện tốt công tác quản lý, kiểm soát thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần và tiền chất.

Đẩy nhanh việc cấp phép và quản lý tiền chất bằng máy tính để rút ngắn thời gian cấp phép và tạo điều kiện kinh doanh thuận lợi cho các doanh nghiệp.

Đức Nguyễn

Nguồn tiengchuong.vn

[TT: TBC]