Hình thức cai nghiện tự nguyện là hình thức áp dụng cho những người tự nguyện đi cai nghiện trước khi bị bắt.

Hình thức cai nghiện bắt buộc là hình thức cai nghiện áp dụng cho những đối tượng bị công an bắt giữ và khi đó trong người họ đang có ma túy với khối lượng giới hạn như không quá 5 viên hoặc 500 mg Methamphetamine/Amphetamine.

Hình thức phạm tội sẽ áp dụng trong trường hợp đối tượng bị bắt giữ như hình thức cai nghiện bắt buộc lại phạm thêm tội nào đó như trộm cắp…

Thái Lan hiện có hàng ngàn cơ sở cai nghiện trên khắp cả nước, với người cai tự nguyện, họ có thể tham gia vào các khóa điều trị tại các bệnh viện tuyến trung ương, tỉnh, huyện và các trung tâm cai nghiện do Chính phủ quản lý và các cơ sở tư nhân. Có 11.464 cơ sở cai nghiện dành cho các đối tượng tự nguyện. Với người cai nghiện bắt buộc, họ sẽ được đưa vào các trung tâm cai nghiện tập trung và không tập trung. Có 1.179 trung tâm như vậy ở Thái Lan (trong đó 85 trung tâm tập trung và 1.094 trung tâm không tập trung). Với tội phạm thì các cơ sở giáo dưỡng, nhà tù sẽ là nơi quản lý và điều trị cho họ.

Nhưng dù thuộc đối tượng nào, được điều trị ở đâu thì những người nghiện vẫn sẽ được điều trị theo quy trình cai nghiện chuẩn quốc gia.

Quy trình này bao gồm 4 bước:

Bước 1: Chuẩn bị điều trị. Đây là bước sàng lọc phân loại để xác định người nghiện là người mới sử dụng, sử dụng ít, nghiện, nghiện nặng hay người nghiện không thể cai để từ đó có thể xác định hệ thống cai nghiện cho phù hợp.

Với người mới sử dụng, các cán bộ y tế, chuyên gia tâm lý trong các bệnh viện, các điểm cai nghiện trong cộng đồng sẽ đưa ra lời khuyên, tư vấn để họ thấy được tác hại của ma túy và từ bỏ. Hình thức trao đổi như vậy khiến người tham gia điều trị thấy nhẹ nhàng, không tạo cảm giác đang tham gia vào quá trình điều trị.

Với người nghiện không thể cai được thì có thể cho họ dùng Methadone thay thế.

Bước 2: Điều trị bằng thuốc; thực hiện tẩy độc (cắt cơn).

Bước 3: Phục hồi bao gồm phục hồi cả về thể chất và tinh thần; thực hiện các hoạt động dạy nghề, hướng nghiệp cho người nghiện. Đây là hình thức giúp người nghiện không tái nghiện và có thể trở về với cộng đồng.

Bước 4: Giám sát, chăm sóc sau cai.

Hiện nay có 5 mô hình phục hồi cho người nghiện ma túy cơ bản đang được triển khai tại Thái Lan, gồm: Mô hình Matrix, mô hình Jirasa, mô hình Cộng đồng trị liệu, mô hình FAST và mô hình Care.

+ Mô hình Matrix: Áp dụng theo mô hình Matrix của Hoa kỳ. Theo mô hình này, sau khi giải độc ma túy, người nghiện sẽ tham gia một chương trình phục hồi kéo dài trong 16 tuần với các khóa tư vấn cá nhân, tư vấn nhóm về các kỹ năng phục hồi cơ bản, các kỹ năng phòng ngừa tái nghiện, các buổi giáo dục tư vấn dành cho người đối ngẫu, gia đình người nghiện, các hỗ trợ về xã hội kết hợp với thử nước tiểu tìm chất ma túy. Mô hình này được thực hiện với những bệnh nhân nghiện cần sa, các loại ma túy tổng hợp, cả bệnh nhân tự nguyện và bệnh nhân bắt buộc.

+ Mô hình Jirasa: Được phát triển dựa trên các nguyên lý phục hồi về tâm lý xã hội ứng dụng cho phù hợp với đặc điểm văn hóa của Thái Lan, kết hợp với việc dạy các giáo lý đạo Phật cho người nghiện ma túy. Bên cạnh đó, các cán bộ y tế, giáo dục, các chức sắc của đạo Phật cũng được vận động và tập huấn để tham gia thực hiện việc phục hồi cho người nghiện theo mô hình này.

+ Mô hình Cộng đồng trị liệu (TC): Thực hiện theo nguyên mẫu mô hình cộng đồng trị liệu tại Hoa Kỳ, mô hình TC tại Thái Lan kéo dài 1-2 năm và thực hiện theo 3 nguyên lý: tạo môi trường gia đình giữa những người nghiện tham gia chương trình, sử dụng áp lực tích cực của bạn bè và sử dụng các gương điển hình (hình mẫu) cho người nghiện noi theo. Các hoạt động của mô hình TC được thực hiện theo 4 nhóm; đó là các hoạt động quản lý và sửa đổi hành vi, các hoạt động phục hồi về tâm lý và tình cảm, các hoạt động mang yếu tố tâm linh và các hoạt động về dạy nghề - hướng nghiệp.

+ Mô hình FAST: Đây là một mô hình TC cải biên với 4 thành phần chính, gồm Gia đình (F- Family); các hoạt động điều trị thay thế (A-Alternative Treatment Activities); Tự giúp đỡ (S - self help) và Cộng đồng trị liệu (T - Theraputic Community). Mô hình này được chia làm 3 hình thức: ngắn hạn (4-6 tháng); trung hạn (6-8 tháng) và dài hạn (8-12 tháng).

+ Mô hình Care (CARE Model): Là một mô hình cai nghiện được vận dụng từ mô hình Cộng đồng trị liệu cho phù hợp với điều kiện quản thúc phạm nhân trong nhà tù và thành lập “Nhà tình thương” để chữa trị cho các phạm nhân nữ nghiện ma túy trong nhà tù.

Với mục tiêu là thay đổi quan niệm, hành vi của người nghiện để giảm ma túy và từ bỏ, nâng cao chất lượng cuộc sống và trở về hòa nhập cộng đồng, vì vậy, mô hình này chú trọng đến các hoạt động tuyên truyền, bồi dưỡng tư tưởng đạo đức, sinh hoạt tập thể để cùng chia sẻ, dạy cho học viên các kỹ năng xã hội. Sau khi cai nghiện, học viên sẽ được hướng nghiệp, học nghề.

Hiện nay, ở Thái Lan, chi phí cai nghiện nhìn chung do nhà nước chi. Ví dụ, điều trị ngoại trú là 2.500 bath (khoảng 80 USD)/đợt, nội trú 10.000 bath (hơn 300 USD)/đợt. Thời gian mỗi đợt tối đa là 4 tháng. Các cơ sở tư nhân làm dịch vụ này được thu phí. Nếu bệnh viện làm dịch vụ thì thu phí của người cai khoảng 700-800 USD/đợt. Gia đình có thể đóng thêm tiền cho bệnh nhân ăn uống, mua thuốc chữa bệnh.

Tuy nhiên, đến nay, Thái Lan cũng chưa có hệ thống đánh giá chuẩn xác kết quả cai nghiện. Khi cần đánh giá, Ủy ban Kiểm soát ma túy Vương quốc Thái Lan (ONCB) sẽ thuê tổ chức và cán bộ khoa học ở ngoài đánh giá. Do vậy, không có con số tổng thể. Ví dụ, mỗi năm cai nghiện cho mấy trăm nghìn người nhưng chỉ đánh giá được khoảng 100.000 người và có khoảng 3% tái nghiện vào thời điểm đánh giá. Và có khoảng 30% số tái nghiện quay lại cai nghiện của các cơ sở. Hiện nay, Thái Lan cũng đang nghiên cứu thí điểm quản lý sau cai như Việt Nam.

Hiện tại, các tổ chức nhân quyền quốc tế cũng đã làm việc với ONCB về cai nghiện tập trung. Thái Lan đã giải thích cho họ quy trình cai nghiện, không quá cứng rắn, cưỡng bức lao động mà theo phác đồ của Bộ Y tế. Đồng thời, Thái Lan đang thay đổi, theo dõi sau cai nhiều hơn.

 

Lê Hiền - Ánh Tuyết (sưu tầm)

Nguồn tiengchuong.vn

[TT: TBC]