Thuốc phiện là một chất ma túy, cây thuốc phiện trước đây được trồng ở các tỉnh miền núi phía Bắc, Lai Châu, Sơn La, Nghệ An, Thanh Hóa, Hòa Bình, Yên Bái, Lào Cai, Hà Giang, Tuyên Quang, Cao Bằng, Lạng Sơn. Trên thế giới, thuốc phiện được trồng đầu tiên ở Thổ Nhĩ Kỳ, Iran (cách đây khoảng 6000 năm). Sau đó thuốc phiện được trồng ở Ấn Độ, Pakistan, Apghanixtan, Miến Điện, Thái Lan, Trung Quốc, Lào, Mehico, Colombia ...

Cây thuốc phiện sống hàng năm, cao từ 0.7 đến 1.5m hoa to mọc đơn ở đầu cành hoặc đầu thân mầu tím, màu vàng hoặc đỏ. Quả hình cầu hoặc hình trứng dài 4-7cm. Người ta trồng để thu nhựa thuốc phiện từ qủa và thu tinh dầu từ hạt thuốc phiện, khi quả còn xanh bắt đầu chuyển sang màu vàng nhạt.

Trong y học, nhựa thuốc phiện dùng làm thuốc giảm đau, chữa ho, trị ỉa chảy ... những người nghiện dùng nhựa để hút. Trong nhựa thuốc phiện có khoảng 40 ancaloit song có các chất cơ bản là morphin, côdein, thebain,...

Thuốc phiện sống là loại nhựa thô đông đặc màu đen sẫm có mùi thơm đặc biệt. Thuốc phiện chín được chế từ thuốc phiện sống, thuốc phiện được hút bằng tẩu, bàn đèn.