Truy tìm gốc ma túy

Có 2 tuyến đường được mệnh danh là "dòng suối trắng" ma túy đổ vào địa phận Điện Biên qua biên giới Việt - Lào, đó là tuyến Na Luông (Lào) qua Pa Thơm rồi vào sâu Noong Luống. Tuyến thứ hai là từ Pang Hốc, Mường Mày (Lào) qua khu vực cửa khẩu Tây Trang, trung chuyển ở Na Ư và vào sâu trong nội địa.

Như vậy, có hai điểm nóng trên hai "dòng suối trắng" này là Pa Thơm và Na Ư. Đây là 2 xã giáp biên thuộc địa bàn quản lý của Đồn BP Pa Thơm và Đồn BP CKQT Tây Trang. Không ai khác, lực lượng BĐBP phải gánh lấy trách nhiệm "tẩy sạch" địa bàn khỏi "vết đen" ma túy trong suốt nhiều thập kỷ qua.

Xã Na Ư gồm 6 bản sát biên: Na Lay, Con Cang, Hua Thanh, Na Ư, Búng Bửa, Kà Hâu trải dài trên 24km đường biên giới. Những cái tên này chỉ nghe thôi đã thấy gắn chặt với điểm nóng ma túy. Sau nhiều động thái bề nổi trấn áp tệ nạn này, UBND tỉnh Điện Biên mới tính đến một kế hoạch dài hơi, lan tỏa sức mạnh cộng đồng gồm 4 công tác cơ bản là điều tra địa bàn, đối tượng; tuyên truyền vận động trong dân; hợp tác quốc tế và sau cùng mới là phát hiện, bắt giữ tội phạm. Kết quả qua 9 tháng triển khai, địa phương đi đầu thí điểm mô hình này bắt đầu thu được kết quả.

Tuy nhiên, tại cuộc họp sơ kết giữa các bên bao gồm sự hiện diện của cả cơ quan an ninh, lực lượng BĐBP tỉnh Phong-xa-lỳ (Lào), các ý kiến tham luận đều dè dặt khi đánh giá về hiệu quả của kế hoạch. Tất cả đều bộc lộ những lo ngại và cho rằng, dù có đạt được kết quả vượt trội, song tình trạng tội phạm ma túy còn tiềm ẩn rất nhiều biến động với nhiều thủ đoạn tinh vi, không thể triệt phá hoàn toàn trong ngày một, ngày hai.

Tôi đến Na Ư sau khi đã đọc xong tài liệu đánh giá về kết quả của Kế hoạch 09 được thực hiện tại điểm nóng này. Na Ư lọt thỏm trong một thung lũng vây bọc bởi núi và rừng tạp sát biên giới. Cả cánh đồng bảng lảng sương mù bừng lên trong nắng sớm với bức tranh sơn cước tuyệt đẹp nhưng ẩn chứa trong đó bao nhiêu nỗi đau ma túy chưa nguôi. Rất dễ nhận ra khi trở lại Na Ư là các tấm pa-nô lớn tuyên truyền đã được dựng lên, đập thẳng vào ánh mắt của bất cứ ai qua lại đây hằng ngày.

Một trong những công tác cơ bản của Kế hoạch 09 là tuyên truyền, phát tài liệu, dựng pa-nô lớn và tập hợp dân chúng để tuyên truyền giáo dục nâng cao nhận thức về tác hại của ma túy, sao cho người dân không dùng ma túy, không tiếp tay vận chuyển ma túy từ bên kia biên giới là đã thành công về mặt quản lý địa bàn.

Tiếp chúng tôi, ông Sình Xừ Só, Phó Chủ tịch UBND xã Na Ư thẳng thắn chia sẻ: Có lẽ, không có xã nghèo nào giống Na Ư với 100% dân số là người dân tộc Mông (289 hộ, 1539 khẩu). Nghề chính của bà con nơi đây là sản xuất lương thực và chăn nuôi, nhưng hiện có 16 đối tượng truy nã đặc biệt vì dính tới án ma túy nghiêm trọng. Làng bản không thiếu những kẻ giàu xổi bất thường do tham gia vào những thương vụ buôn bán, tàng trữ, vận chuyển ma túy.

Ông Sình Xừ Só cho hay, Na Ư có tới 52 hộ nghèo "cho nó có tiêu chí thôi" chứ không có người dân nào đói ăn giáp hạt (!). Nọc độc ma túy những năm qua đã làm nhiều gia đình tan nát, nhiều kẻ đang bị truy nã giờ sống chui lủi ở những vùng giáp ranh trên biên giới. Đau hơn nữa là nhiều nạn nhân sử dụng ma túy, cai nghiện rồi tái nghiện, mãi mãi ám ảnh cả cuộc đời vì ma túy.

Tìm hướng đi mới

Hệ lụy của cơn bão trắng không chỉ dừng lại ở một thế hệ, mà là cả cộng đồng, phá vỡ liên kết làng bản, kéo lùi sự phát triển của một xã miền núi. Trong lúc khắp nơi trong tỉnh quyết tâm xây dựng nông thôn mới thì Na Ư mới dừng lại ở vài tiêu chí èo uột về an ninh-quốc phòng.

Trong báo cáo tình hình thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế của xã Na Ư nêu rõ: Kinh tế phát triển chậm, trình độ dân trí thấp, nguồn thu ngân sách thấp, số lượng người nghiện hút không giảm, cán bộ xã chuyên môn yếu, an ninh trật tự diễn biến phức tạp... Quá nhiều khó khăn trước mắt để thay đổi Na Ư khiến cho kỳ vọng của Kế hoạch 09 có vẻ như không thể đạt đích.

Thiếu tá Bùi Ngọc Quỳnh, Chính trị viên Đồn BP CKQT Tây Trang, người đích thân đưa tôi xuống xã Na Ư bày tỏ một ý tưởng rằng, cán bộ Biên phòng sẽ có những thay đổi cơ bản về phương pháp quản lý địa bàn. "Trước mắt là mang kiến thức phòng chống tệ nạn ma túy vào trường học. Trẻ nhỏ sẽ được học ngoại khóa những bài học về tác hại của ma túy dưới sự dẫn dắt của giáo viên nhà trường và cán bộ Biên phòng. Cái mà người lớn lo lắng là tương lai của thế hệ sinh ra sau những biến động lớn của môi trường sống. Giữ chúng an toàn khỏi bị những "chiếc vòi bạch tuộc gớm ghiếc" của ma túy cuốn vào là nhiệm vụ khó khăn" - Thiếu tá Quỳnh chia sẻ.

Thiếu tá Bùi Ngọc Quỳnh mới nhận công tác ở Tây Trang chưa đầy 1 năm, nhưng không có điểm nào trong Nghị quyết Đảng bộ xã mà anh không nhớ. Anh còn phân tích cho tôi nghe những tâm huyết của mình dành cho vùng đất này. Có những tấm lòng như thế, sẽ có thêm hy vọng cho Na Ư.

Lúc chúng tôi rời Na Ư, cũng là lúc nắng đã bừng lên. Ngang qua những bức tường màu vàng của trường Tiểu học Na Ư, tôi thấy những tấm áp phích tuyên tuyền phòng chống ma túy được dán rất thấp - ấy là người lớn đã có ý dán như vậy cho trẻ nhỏ dễ nhìn, dễ đọc. Bằng hành động cụ thể, Kế hoạch 09 không còn là những lời hô hào chung chung trên giấy nữa. Từ nửa cuối của năm 2015 về sau, kế hoạch này sẽ được tiếp diễn và chuyển sang giai đoạn 3 với sự huy động tổng lực các đợt "tấn công" quy mô và sâu rộng hơn, đặc biệt là công tác quản lý địa bàn, hợp tác đối ngoại với các lực lượng An ninh và Biên phòng tỉnh Phong-xa-lỳ (Lào).

Thụy Văn

bienphong.com.vn

[TT: TBC]