Cái "khó” bó cái "khôn”

9.597 con nghiện và hơn 7.500 người nhiễm HIV đã và đang tàn phá, làm tan nát hàng nghìn gia đình ở Điện Biên. Để kìm chế tệ nạn này, thật không hề đơn giản. Theo Nghị định 221/2013/NĐ-CP của Chính phủ, để đưa người nghiện ma túy vào Trung tâm cai nghiện, phải có văn bản của nhiều cấp, ngành, quyết định của Tòa án. Thực tế, để làm đầy đủ các thủ tục trên, mất rất nhiều thời gian đã khiến việc đưa con nghiện vào Trung tâm cai nghiện gặp nhiều khó khăn. Chính vì vậy, mới có chuyện, Trung tâm cai nghiện Điện Biên có quy mô rất hoành tráng, có thể đáp ứng đồng thời cùng một lúc 500 người nghiện vào cai nghiện, tuy nhiên hiện chỉ có 21 học viên cai nghiện tự nguyện, trong khi đó tại đây có đến 73 cán bộ, nhân viên.

Lý giải về tình trạng này, ông Lê Minh Bôn - Chi cục trưởng Chi cục Phòng chống tệ nạn xã hội (Sở LĐ-TB&XH tỉnh Điện Biên) cho biết, khó khăn trong việc tiếp nhận người nghiện vào Trung tâm cai nghiện là do hiện nay thủ tục tiếp nhận người nghiện còn gặp nhiều vướng mắc. Thực hiện theo Nghị định 221/2013/NĐ-CP, năm 2014, Trung tâm cai nghiện Điện Biên chưa tiếp nhận được trường hợp nào. Ông Bôn thừa nhận, Điện Biên là tỉnh miền núi kinh tế xã hội còn rất nhiều khó khăn, số người nghiện không người quản lý sẽ ảnh hưởng lớn đến an ninh, chính trị, trật tự an toàn xã hội và sự phát triển kinh tế xã hội của tỉnh. "Người đi cai nghiện tại Trung tâm một năm là không còn nhớ đến ma túy, nhưng trở về địa phương, nơi cư trú sau một thời gian (khoảng 6 đến 12 tháng) họ sẽ tái nghiện trở lại. Do môi trường nơi cư trú vẫn tiềm ẩn nhiều ma túy, nên bị rủ rê, lôi kéo…” - ông Bôn nhấn mạnh.

Việc ngăn chặn tệ nạn nghiện hút ma túy khó khăn là vậy, trong lĩnh vực ngăn chặn đại dịch HIV/AIDS cũng vất vả không kém. Sau nhiều nỗ lực của ngành chuyên môn, đến 10 tháng năm 2014, toàn tỉnh chỉ phát hiện thêm 291 trường hợp nhiễm HIV mới, giảm 155 người so với cùng kỳ năm 2013. Trung tâm phòng chống HIV/AIDS Điện Biên đã triển khai can thiệp, giảm hại dự phòng lây nhiễm HIV tại 106/130 xã, phường, thị trấn. Bên cạnh đó, phương pháp điều trị thay thế các dạng thuốc phiện bằng Methadone và mô hình thí điểm điều trị 2.0 cũng đã mang lại hiệu quả khả quan.

Tuy nhiên, theo lãnh đạo Trung tâm phòng chống HIV/AIDS tỉnh Điện Biên, công tác phòng chống HIV/AIDS ở Điện Biên gặp muôn vàn khó khăn do thiếu kinh phí, nhân lực cho các dịch vụ phòng chống HIV/AIDS còn hạn chế. Hơn nữa, đa số người nhiễm HIV là người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng sâu, vùng xa nên việc tiếp cận các dịch vụ phòng chống HIV không hề dễ dàng. Có lẽ do những cái "khó” đã bó cái "khôn” nên việc các con nghiện và người nhiễm HIV/AIDS tràn lan trong cộng đồng sẽ là nguy cơ tiềm ẩn, bùng phát đại dịch ngày càng khó kiểm soát.

Lực lượng chức năng tuyên tuyền công tác phòng, chống ma túy cho bà con dân tộc ở vùng biên

Tội phạm ma túy ngày càng liều lĩnh

Ở Điện Biên, nguồn ma túy chủ yếu xuất phát từ khu vực "Tam giác vàng” qua Lào rồi vượt biên thẩm lậu vào Điện Biên với số lượng lớn. Sau đó, ma túy được các đối tượng vận chuyển đi tiêu thụ ở các tỉnh thành trong nước, hoặc chuyển sang nước thứ ba tiêu thụ. Chúng tôi được biết, bình thường một bánh heroin ở bản Pang Hốc (Lào) có giá khoảng 5.000 USD, nếu vận chuyển trót lọt qua biên giới đến xã Na Ư giá đẩy lên khoảng 9.000 USD đến 10.000 USD. Còn về tới Hà Nội và các tỉnh thành khác thì giá tăng lên gấp hàng chục lần. Tương tự, một viên ma túy tổng hợp mua ở Lào chỉ có giá từ 25.000 đồng đến 30.000 đồng nhưng qua Việt Nam giá bán được đẩy lên từ một trăm đến vài trăm nghìn đồng. Vì siêu lợi nhuận mà ma túy làm cho rất nhiều người dân tộc vốn hiền lành, chân chất bỗng điên cuồng bất chấp pháp luật để buôn bán ma túy. Lợi dụng địa hình đồi núi hoang vắng giáp biên để mua bán ma túy, sau đó họ tìm mọi cách vận chuyển ra Quốc lộ 279 vào sâu trong nội địa. Bởi vậy, từ lâu tuyến Quốc lộ 279 nối từ cửa khẩu Quốc tế Tây Trang (huyện Điện Biên) đến thành phố Điện Biên Phủ tội phạm ma túy hoạt động nóng bỏng nhất. Con đường chỉ dài khoảng 30 kilômét nhưng trên từng cây số đều có dấu ấn của sự mất mát, hy sinh của bao cán bộ, chiến sĩ công an, biên phòng và nhân dân trong cuộc chiến chống tội phạm ma túy.

Để phục vụ cho nhu cầu các con nghiện ở địa phương, các tụ điểm buôn bán lẻ ma túy cũng mọc lên nhan nhản ở các huyện Điện Biên, Mường Nhé, Mường Chà, Mường Ảng, Tuần Giáo, TP. Điện Biên Phủ… Tội phạm ma túy lợi dụng phụ nữ mang thai, nuôi con nhỏ dưới 36 tháng tuổi, người nghiện, mắc bệnh hiểm nghèo/HIV hình thành mạng lưới bán lẻ ma túy kết hợp với việc chứa chấp các đối tượng sử dụng ma túy nên gây khó khăn trong việc vây bắt của lực lượng chức năng.

Qua các vụ án ma túy lớn thời gian gần đây, các vụ buôn bán, tàng trữ ma túy tổng hợp có xu hướng tăng do giá thành rẻ hơn so với heroin. Bên cạnh các tuyến đường nóng bỏng quen thuộc như khu vực cửa khẩu Tây Trang, thời gian gần đây một số đường dây ma túy có xu hướng hoạt động mạnh trên tuyến Mường Nhé-Nậm Pồ-Mường Chà với hình thức buôn bán, vận chuyển tinh vi trên xe khách, xe máy và đi bộ men theo các lối mòn trong rừng.

Trước thực trạng đó, Công an tỉnh Điện Biên đã không ngừng đẩy mạnh hợp tác với các nước, đặc biệt là nước bạn Lào trong công tác phòng chống tội phạm ma túy. Riêng trong năm 2014, Công an tỉnh Điện Biên đã phát hiện, bắt giữ 389 vụ, 455 đối tượng, thu giữ 28,7 kg heroin, 5,4 kg thuốc phiện, 6.124 viên ma túy tổng hợp, 296,46 gram ma túy tổng hợp. Lực lượng Bộ đội biên phòng Điện Biên đã bắt giữ 103 vụ, 136 đối tượng phạm tội ma túy, thu giữ 10,06kg heroin, 1,356 kg thuốc phiện, 8053 viên ma túy tổng hợp, 8 kg quả thuốc phiện khô.

Đại tá Lê Quang Đán-Trưởng phòng Phòng chống tội phạm ma túy- Bộ chỉ huy BĐBP tỉnh Điện Biên cho biết, mặc dù lực lượng chức năng đã ra quân quyết liệt, nhưng tình hình tội phạm ma túy vẫn hết sức phức tạp. Bộ đội biên phòng Điện Biên quản lý đoạn đường biên giới dài, đường giao thông đi lại khó khăn, nhưng lực lượng biên phòng còn mỏng. Trong khi tình hình trên hai tuyến biên giới còn nhiều phức tạp, hoạt động của tội phạm ma túy ngày càng tinh vi, xảo quyệt, hoạt động kín kẽ, liều, manh động hơn. Chúng lợi dụng mối quan hệ sẵn có giữa cư dân hai bên biên giới, các đối tượng là người Lào thường xuyên xâm nhập, vận chuyển ma túy vào sâu khu vực biên giới, cấu kết với nhau thành những đường dây lớn khép kín trong, ngoài biên giới, tránh sự kiểm soát, phát hiện của lực lượng chức năng. Đồng thời chúng liều lĩnh, sẵn sàng chống trả lực lượng chức năng khi bị phát hiện, bắt giữ, hoặc trả thù bất cứ lúc nào.

Mặc dù nhiều đường dây, nhiều đối tượng và nhiều tụ điểm buôn bán, vận chuyển ma túy ở Điện Biên đã liên tục bị lực lượng chức năng triệt phá, bắt giữ, nhưng vì siêu lợi nhuận nên ma túy ở Điện Biên vẫn nóng bỏng. Đồng thời cuộc chiến chống lại đại nạn "cái chết trắng” cũng ngày càng khốc liệt.

Đức Sơn

Nguồn daidoanket.vn

[TT: TBC]