Mặc dù các đối tượng tái trồng có nhiều hình thức đối phó với cơ quan chức năng, nhưng được sự chỉ đạo kịp thời của Ủy ban quốc gia và quyết tâm của các địa phương nên đã kịp thời phát hiện và triệt phá toàn bộ diện tích tái trồng trên địa bàn. Để hạn chế trình trạng tái trồng, các địa phương đã tập trung xác định đối tượng tái trồng, có biện pháp xử lý phù hợp. Trong đó biện pháp đưa ra kiểm điểm và giáo dục trước cộng đồng đang phát huy rất hiệu quả ở nhiều địa phương.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc tình trạng trồng và tái trồng cây có chứa chất ma túy trên địa bàn cả nước còn nhiều là do đồng bào vùng cao đã có tập quán trồng và sử dụng thuốc phiện từ lâu đời, số người nghiện thuốc phiện còn nhiều; đời sống còn quá khó khăn, trong khi lợi nhuận mang lại từ việc trồng cây chứa chất ma túy cao gấp nhiều lần so với các loại cây trồng khác. Công tác chỉ đạo, quản lý địa bàn, kiểm tra, giám sát và xử lý của chính quyền ở một số địa phương còn chưa thường xuyên, thiếu kiên quyết. Trong đó còn có sự nể nang vì mối quan hệ gia đình, dòng tộc và thân quen. Một số tỉnh khu vực Tây Bắc có biên giới với nước láng giềng, đồng bào sang đất của nhau để trồng do đó phần lớn diện tích bị phát hiện ở những vùng giáp ranh hầu như vô chủ, rất khó khi xử lý và kiểm soát quản lý địa bàn. Tình trạng buôn bán, tàng trữ, nghiện hút tuy đã được xử lý quyết liệt nhưng vẫn còn lớn, tác động quy luật cung cầu, kích thích số hộ trồng thuốc phiện để hút tại chỗ và buôn bán.

Một nguyên nhân khiến cho việc ngăn chặn trồng và tái trồng cây có chứa chất ma túy chưa hiệu quả là lực lượng cán bộ thực hiện nhiệm vụ này chủ yếu làm công tác kiêm nhiệm những công việc khác nên thiếu cả lượng lẫn thời gian triển khai thực hiện. Việc phát hiện trồng và phá nhổ chủ yếu vẫn là chính quyền cấp xã, bản song một số nơi còn thiếu quan tâm đến công tác vận động, thiếu biện pháp kiểm tra quản lý và giám sát địa bàn, thậm chí còn sợ tiêu cực không kiên quyết xử lý các hộ còn cố tình tái trồng. Ngoài ra, mặc dù trong những năm qua đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng trồng cây thuốc phiện trước đây luôn được quan tâm hỗ trợ đầu tư phát triển sản xuất, xây dựng cơ sở hạ tầng, song nhìn chung vẫn còn thấp so với mặt bằng dân trí, nguồn vốn đã đầu tư chưa phù hợp với yêu cầu đặt ra, nên đời sống của đồng bào còn khó khăn, cơ sở hạ tầng nhất là đường giao thông còn nhiều bất cập nên nhiều sản phẩm làm ra không bán được. Trong khi đó, việc trồng cây thuốc phiện và cây cần sa sản phẩm rất gọn nhẹ nên việc vận chuyển, tiêu thụ khá dễ dàng.

Do vậy, tình hình tái trồng cây chứa chất ma túy vẫn tiếp tục diễn biến phức tạp. Diện tích và địa bàn tái trồng đang tiếp tục gia tăng. Việc kiểm tra, phát hiện và triệt phá càng gặp nhiều khó khăn do đối tượng tái trồng ngày càng có nhiều cách thức tinh vi hơn để đối phó với các cơ quan chức năng, địa bàn tái trồng ở vùng xa xôi, hẻo lánh chỉ sử dụng xe máy và đi bộ mới đến được. Trong điều kiện thời vụ tái trồng cây thuốc phiện tập trung vào cuối năm, lực lượng tham gia đoàn kiểm tra không thể đi quá dài ngày vì còn phải tập trung giải quyết nhiều công việc cuối năm… Nhận thức của cán bộ, người dân ở nhiều nơi, nhất là vùng sâu, vùng xa về chủ trương chính sách của Đảng và nhà nước về xóa bỏ, thay thế cây chứa chất ma túy còn chưa đầy đủ, thống nhất. Đặc biệt cán bộ và người dân chưa nhận biết được cây có chất ma túy để không trồng hoặc giúp các cơ quan chức năng phát hiện kịp thời.

Trước thực trạng tình hình ma túy trong nước cũng như khu vực đang diễn biến hết sức phức tạp, diện tích cây chứa chất ma túy còn tiềm ẩn tái trồng ở nhiều địa phương trên cả nước khá lớn, nhất là các địa phương có chung đường biên giới với các nước láng giếng.

Vì vậy, trong những tháng cuối năm 2012 cần tiếp tục quan tâm chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ xóa bỏ tái trồng cây thuốc phiện và tập trung vào một số giải pháp sau:

- Tổ chức tuyên truyền pháp luật phòng, chống ma túy: Tiếp tục chỉ đạo làm tốt công tác tuyên truyền vận động, áp dụng nhiều biện pháp, đa dạng như báo nói, báo hình, tờ rơi, hội thảo, hội nghị; phát sóng bằng tiếng dân tộc, tuyên truyền luật phòng, chống ma túy giúp cán bộ, người dân nâng cao nhận thức, phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương để phát hiện, phá nhổ diện tích tái trồng cây chứa chất ma túy.

- Tăng cường chỉ đạo, kiểm tra, giám sát: Bằng các văn bản chỉ đạo, tổ chức các đoàn công tác phối hợp với chính quyền địa phương kiểm tra, nắm tình hình tái trồng và giúp các địa phương chuyển đổi cơ cấu cây trồng và tuyên truyền, vận động cấm trồng cây chứa chất ma túy tại một số tỉnh trọng điểm ở các địa phương như: Yên Bái, Lào Cai, Lạng Sơn, Điện Biên, Phú Thọ, Sơn La, Lai Châu, Thanh Hóa, Nghệ An, Lâm Đồng, Đắc Nông, Gia Lai, Đồng Nai, Bà Rịa-Vũng Tàu, Vĩnh Long, Cần Thơ, Cà Mau, ………

- Triển khai thực hiện tốt Chương trình Mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới và lồng ghép các chương trình, dự án trên địa bàn.

- Quy hoạch, bố trí lại dân cư, định canh định cư cho đồng bào; nghiên cứu xây dựng chính sách hậu tái định cư tạo điều kiện cho đồng bào yên tâm sản xuất, cũng như quản lý, vận động không tái trồng cây thuốc phiện.

- Làm tốt công tác thi đua khen thưởng và xử phạt nghiêm minh theo pháp luật

Với những biện pháp mang tính thực tiễn cao như vậy thì trong thời gian tới hy vọng tình trạng trồng và tái trồng cây có chứa chất ma túy trên phạm vi cả nước sẽ được giảm thiểu đáng kể.

 

Anh Tú

Nguồn: vtr.org.vn

[TT: TĐL]