Nhân kỷ niệm 10 năm thành lập Ủy ban Quốc gia phòng, chống HIV/AIDS và phòng, chống tệ nạn ma túy, mại dâm (5/6/2000 – 5/6/2010), Phó Thủ tướng Chính phủ Trương Vĩnh Trọng, Chủ tịch Ủy ban Quốc gia phòng, chống HIV/AIDS và phòng, chống tệ nạn ma túy, mại dâm (UB) đã trả lời phỏng vấn báo chí về những kết quả trong công tác phòng chống HIV/ADS và phòng chống tệ nạn ma túy, mại dâm (PCMTMD) trong 10 năm qua cũng như những nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới.

Đảng và Nhà nước quan tâm chỉ đạo sát sao công tác PCMTMD

PV: Thưa Phó Thủ tướng, xin Phó Thủ tướng cho biết sau 10 năm thành lập UBQG, công tác PCMTMD đã đạt được những bước tiến quan trọng nào?

Phó Thủ tướng Trương Vĩnh Trọng: Công tác PCMTMD luôn được Đảng, Nhà nước và các cấp chính quyền quan tâm chỉ đạo sát sao, vì vậy đã đạt được kết quả quan trọng về nhiều mặt.

Trong 10 năm qua, hệ thống văn bản pháp luật trong lĩnh vực này được ban hành tương đối đầy đủ, đồng bộ; Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã có nhiều chỉ thị về công tác PCMTMD trong tình hình mới.

Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương đã ban hành nhiều văn bản pháp luật hướng dẫn triển khai thực hiện; các hình thức tuyên truyền để nâng cao nhận thức của nhân dân về tác hại của ma túy, mại dâm trong trong việc lây nhiễm HIV/AIDS và cách phòng, tránh được thực hiện sâu rộng và hiệu quả.

Qua đó, sự kỳ thị, phân biệt, đối xử đối với những người nhiễm HIV/AIDS giảm rõ rệt. Trách nhiệm của các doanh nghiệp trong dạy nghề, tạo việc làm cho người nhiễm HIV và người sau cai nghiện được nâng cao. Nhiều biện pháp cai nghiện hiện đại trên cơ sở kinh nghiệm của các nước trên thế giới được triển khai thí điểm, đánh giá hiệu quả và chỉ đạo nhân rộng.

Số người nhiễm HIV/AIDS, số người nghiện ma túy có xu hướng giảm và chậm lại: năm 2009, số người nhiễm HIV mới phát hiện giảm 2.053 trường hợp, số người có hồ sơ quản lý giảm 26.872 người so với năm 2008; tỷ lệ tái nghiện thấp dần so với những năm gần đây.

Từ hoạt động thực tiễn, vai trò, trách nhiệm của các thành viên UBQG được nâng cao

Đoàn công tác Việt Nam chia sẻ kinh nghiệm trong điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng Mathadone với các giáo sư của Trường Đại học Y tế công cộng Hong Kong tháng 12/2008- Ảnh: Chinhphu.vn

Điều trị nghiện các dạng chất thuốc phiện được thực hiện bài bản

PV: Điều trị cai nghiện ma túy bằng thuốc thay thế Methadone đã được triển khai thí điểm tại nước ta. Phương pháp này đã đạt những kết quả gì, thưa Phó Thủ tướng?

Phó Thủ tướng Trương Vĩnh Trọng: Điều trị nghiện các dạng chất thuốc phiện bằng thuốc thay thế Methadone đã được nhiều nước tiên tiến trên thế giới thực hiện thành công. Điều trị nghiện các dạng chất thuốc phiện đã được triển khai tại nước ta với những bước đi và cách làm hết sức bài bản; có sự nghiên cứu kỹ kinh nghiệm thực tiễn của các nước trên thế giới đã áp dụng thành công phương pháp điều trị này.

Hai địa phương đầu tiên triển khai thí điểm điều trị bằng Methadone là Hải Phòng và TP Hồ Chí Minh (từ tháng 4/2008); tới tháng 12/2009, Hà Nội cũng đã triển khai thí điểm mô hình này. Hiện có nhiều địa phương mong muốn được triển khai hình thức cai nghiện bằng Methadone. Số bệnh nhân đang cai nghiện bằng Methadone ở Hải Phòng, TP Hồ Chí Minh và Hà Nội hiện tại là trên 1.700 người.

Chương trình Methadone đã được triển khai theo đúng hướng dẫn và bước đầu đã đạt được các mục tiêu đề ra; đáp ứng được nguyện vọng của người nghiện ma túy và gia đình họ, được sự ủng hộ của cộng đồng. Trật tự xã hội xung quanh nơi đặt cơ sở điều trị thay đổi tích cực, tỷ lệ vi phạm pháp luật trong số những người tham gia chương trình đã giảm.

UBQG đang chỉ đạo các Bộ, ngành chức năng chủ động nguồn cung, tiến tới sản xuất Methadone trong nước nhằm hạ giá thành loại thuốc này.

PV: Thưa Phó Thủ tướng, công tác PCMTMD thuộc trách nhiệm của 3 Bộ là Y tế, Công an, Lao động-Thương binh và Xã hội, vậy sự phối hợp hoạt động của 3 Bộ này như thế nào?

Phó Thủ tướng Trương Vĩnh Trọng: Nguyên nhân lây nhiễm HIV ở nước ta chủ yếu qua tiêm chích ma túy và mại dâm, trong khi các biện pháp can thiệp, giảm tác hại như phân phát bơm kim tiêm sạch, bao cao su… cho người tiêm chích ma túy, người bán dâm và các nhóm đối tượng có hành vi nguy cơ cao vẫn chưa được triển khai rộng khắp trên địa bàn cả nước.

Dưới sự chỉ đạo sát sao của UBQG, các Bộ: Y tế, Công an, Lao động-Thương binh và Xã hội đã có sự phối hết sức chặt chẽ và có sự phân công nhiệm vụ cụ thể trong PCMTMD. Hiện Bộ Y tế đảm nhận nhiệm vụ phòng, chống HIV/AIDS; Bộ Công an đảm nhận nhiệm vụ phòng, chống ma túy và Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đảm nhận nhiệm vụ phòng, chống mại dâm.

Tuy nhiên, trong thời gian tới, 3 Bộ cần có sự phối hợp đồng bộ và nhịp nhàng hơn nữa trong công tác chỉ đạo, điều hành, trong đó có nhiệm vụ đẩy mạnh tuyên truyền, tạo sự ủng hộ mạnh mẽ của các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương và nhân dân trong PCMTMD đồng thời quyết liệt hơn nữa trong việc triển khai các hoạt động can thiệp giảm tác hại dự phòng lây nhiễm HIV cho những nhóm đối tượng có nguy cơ lây nhiễm cao.

Đánh giá kết quả tổng thể, đề ra nhiệm vụ phù hợp cho giai đoạn 2011 - 2020

PV: Bối cảnh đất nước và xã hội hiện nay đã có sự khác biệt rất nhiều so với 10 năm trước, tác động không nhỏ đến sự gia tăng và tính phức tạp của dịch HIV/AIDS và các tệ nạn xã hội. Thưa Phó Thủ tướng, điều này đặt ra những thách thức gì đối với công tác PCMTMD?

Phó Thủ tướng Trương Vĩnh Trọng: Dịch HIV/AIDS ở nước ta tuy bước đầu được kiềm chế những vẫn tiềm ẩn nguy cơ bùng phát, lan rộng; người nhiễm HIV có nhu cầu chăm sóc, điều trị tăng mạnh trong khi trong khi hệ thống phòng, chống HIV ở nước ta chưa được đầu tư trang bị đầy đủ. Tình hình ma túy trên thế giới và trong khu vực cũng đang diễn biến hết sức phức tạp, các cơ sở sản xuất ma túy tổng hợp ngày càng tiến sát biên giới nước ta, tập trung ở tỉnh Quảng Đông (Trung Quốc) và biên giới Campuchia, các đường dây buôn bán ma túy từ khu vực Tam giác vàng vào Việt Nam vẫn tiếp tục diễn biến phức tạp.

Tội phạm về ma túy trong nước đã câu kết chặt chẽ với các đối tượng người nước ngoài, các đối tượng tội phạm người Việt lẩn trốn ở nước ngoài để vận chuyển ma túy vào trong nước qua các tuyến đường bộ, đường thủy để tiêu thụ. Phương thức, thủ đoạn, hoạt động của tội phạm ma túy ngày càng tinh vi, xảo quyệt và manh động.

Những vấn đề trên đòi hỏi sự quan tâm chỉ đạo quyết liệt, đồng bộ của các Bộ, ngành, địa phương cho công tác PCMTMD, nhất là công tác tuyên truyền để tạo sự đồng thuận và sự tham gia của mọi tầng lớp nhân dân và toàn xã hội.

Bên cạnh đó, chúng ta cần tăng cường và đẩy mạnh các biện pháp giảm tác hại dự phòng lây nhiễm HIV, mở rộng các hoạt động chăm sóc, điều trị cho người nhiễm HIV, nhất là điều trị kháng virut cho bệnh nhân AIDS.

Trong những năm tới, Việt Nam sẽ thoát khỏi nhóm các nước nghèo, việc này ảnh hưởng không nhỏ tới nguồn tài trợ của cộng đồng quốc tế cho Việt Nam trong công tác phòng, chống AIDS bởi kinh phí hiện nay cho phòng, chống HIV/AIDS chủ yếu từ nguồn tài trợ của cộng đồng quốc tế. Vì vậy, chúng ta cần tranh thủ mạnh mẽ hơn sự ủng hộ của các tổ chức quốc tế, các tổ chức phi chính phủ đồng thời chủ động về tài chính để triển khai tốt công tác PCMTMD.

Phó Thủ tướng Trương Vĩnh Trọng và Đoàn công tác Ban Chỉ đạo Tây Bắc thăm Trung tâm cai nghiện và lao động tỉnh Yên Bái, tháng 6/2008. Ảnh: Chinhphu.vn

PV: Xin Phó Thủ tướng cho biết những nhiệm vụ chính UBQG sẽ tập trung chỉ đạo thực hiện trong thời gian tới?

Phó Thủ tướng Trương Vĩnh Trọng: Năm 2010 là năm kết thúc các kế hoạch, chương trình PCMTMD giai đoạn 2006 – 2010; các Bộ, ngành thành viên UBQG và các địa phương cần nghiêm túc thực hiện việc tổng kết đánh giá các chương trình kế hoạch đã và đang thực hiện để thấy được mặt tồn tại, hạn chế và nêu bài học kinh nghiệm để đề ra chương trình, kế hoạch phù hợp cho giai đoạn 2011 – 2020; đồng thời tiếp tục thực hiện nghiêm túc các Chỉ thị của Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng về công tác PCMTMD trong tình hình mới.

Theo đó, cần tăng cường đấu tranh phòng, chống tội phạm về ma túy; đẩy mạnh chỉ đạo công tác quản lý, giáo dục dạy nghề hỗ trợ vay vốn và giải quyết việc làm cho người sau cai nghiện; chỉ đạo nghiên cứu, tổng kết các mô hình, điển hình về công tác cai nghiện và xây dựng xã, phường, thị trấn, khu dân cư không có tệ nạn ma túy; nâng cao hiệu quả công tác cai nghiện và quản lý người sau cai nghiện tại cơ sở đồng thời đánh giá hiệu quả của hệ thống trung tâm cai nghiện trên cả nước.

Chúng ta cần chuẩn bị chu đáo, kỹ lưỡng cho việc triển khai cai nghiện các dạng chất thuốc phiện bằng Methadone trên diện rộng; tăng cường tuyên truyền giáo dục trên các phương tiện thông tin đại chúng về PCMTMD cũng như xây dựng và triển khai thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật, các văn bản hướng dẫn thực hiện luật và các quy định của Chính phủ về công tác này.

Xin trân trọng cảm ơn Phó Thủ tướng!

Nguyễn Hoàng

Nguồn tin từ Chinhphu.vn

[TT: TBC]