Bắc Yên (Sơn La) là một huyện vùng cao đặc biệt khó khăn của tỉnh Sơn La. Huyện có 16 xã, dân số 55.000 người, có 7 dân tộc, trong đó người Mông chiếm 43%. Đầu năm 2006, huyện Bắc Yên có 603 người nghiện ma tuý, chiếm 12% dân số trong toàn huyện. 100% số xã, 56% số bản trong toàn huyện có người nghiện ma tuý, điểm tệ nạn ma tuý. Diện tích tái trồng cây thuốc phiện lên đến hàng chục ha mỗi năm. Tệ nạn ma tuý ngày càng diễn biến phức tạp, gây mất ổn định trật tự xã hội, gây thiệt hại lớn về kinh tế - ước tính mỗi năm người nghiện ma tuý tiêu tốn gần 10 tỷ đồng; làm suy thoái nhân cách, gây xói mòn đạo lý, đe dọa hạnh phúc và sự bình yên của mỗi cá nhân, gia đình, cộng đồng và toàn xã hội.

Sau 3 năm thực hiện Kết luận số 03 của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ Sơn La, công tác phòng, chống ma tuý trên địa bàn huyện Bắc Yên đã đạt được những kết quả đặc biệt quan trọng. Đến tháng 3 năm 2009, đã tổ chức cắt cơn, cai nghiện cho 556 người = 92% số người nghiện. Qua theo dõi thường xuyên, liên tục 422 người được bản, tiểu khu và cộng đồng dân cư kết luận không tái nghiện, chiếm 82,9% số người được cai nghiện, trong đó đã làm thủ tục cấp giấy chứng nhận cho 250 người hoàn thành quy trình cai nghiện, giao cho cộng đồng và gia đình tiếp tục quản lý. Số người còn lại do không đủ sức khỏe để cai nghiện hoặc đã chuyển khỏi địa bàn.

Nhiều cá nhân, sau khi cai nghiện ma tuý đã trở lại tái hoà nhập cộng đồng, tham gia các hoạt động xã hội. Nhiều hộ gia đình đã vươn lên thoát khỏi đói nghèo do nghiện ma tuý. Đến nay đã có 4 xã, 114 bản (76,5% số bản), 100% số cơ quan, trường học đạt tiêu chuẩn không có ma tuý, 7 xã, thị trấn, 16/149 bản (= 10% số bản) đạt tiêu chuẩn "bốn không" về ma tuý (không có người nghiện, không có tụ điểm tệ nạn ma tuý, không có người nghiện ma tuý, không tái trồng cây thuốc phiện). Triệt xoá triệt để các điểm, tụ điểm tệ nạn và tội phạm ma tuý. Diện tích tái trồng cây thuốc phiện niên vụ 2008 - 2009 giảm 75% so với niên vụ 2007 - 2008. Cơ bản ngăn chặn không để phát sinh người nghiện mới trong cộng đồng dân cư.

Đạt được những kết quả quan trọng trong công tác phòng, chống ma tuý những năm qua trước hết là do Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc huyện Bắc Yên đã quán triệt sâu sắc chủ trương chỉ đạo tập trung, thống nhất, toàn dân, toàn diện, kiên trì phòng chống ma tuý vì hạnh phúc của mỗi gia đình và an sinh xã hội của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ Sơn La. Với quyết tâm ngăn chặn tội phạm và tệ nạn ma tuý, Tỉnh uỷ, HĐND - UBND, các sở, ban, ngành, đoàn thể đã ban hành hàng ngàn văn bản, đầu tư hàng trăm tỷ đồng xây dựng cơ chế, chính sách, xây dựng bộ máy tổ chức, huy động mọi nguồn lực triển khai thực hiện công tác phòng chống ma tuý.

Đồng chí Đinh Thị Tuân - Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy phát biểu: "Thành công trong công tác phòng, chống ma tuý ở Bắc Yên là kết quả của quy trình ý Đảng hợp lòng dân: từ nâng cao nhận thức, thay đổi thái độ, hành vi đến xây dựng một môi trường không có ma tuý. Với phương châm: tập trung, thống nhất, toàn dân, toàn diện, kiên trì phòng, chống ma tuý, 208 ban chỉ đạo 03 đã được thành lập từ huyện đến các chi bộ Đảng. Huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị từ các tổ chức Đảng, chính quyền đến các đoàn thể tham gia công tác phòng, chống ma tuý".

Một kinh nghiệm hay ở Bắc Yên là đã tích cực giáo dục, thuyết phục người nghiện ma tuý, tội phạm ma tuý và gia đình họ nhận thức và tự giác thực hiện quy trình cai nghiện và tham gia phòng, chống ma tuý. Qua đó đã huy động đông đảo cán bộ, đảng viên và nhân dân tích cực tham gia phát giác, tố giác, giúp đỡ người nghiện và gia đình họ tham gia cai nghiện ma tuý. Việc quản lý sau cai là yếu tố quyết định đến sự thành công của quá trình cai nghiện ma tuý. Các cơ quan, ban, ngành của huyện đã phối hợp chặt chẽ với chính quyền, đoàn thể cơ sở bàn giao người nghiện về địa phương và gia đình quản lý; thường xuyên theo dõi, đánh giá kết quả rèn luyện của những người sau cai. Phát hiện và xử lý kịp thời những người tái nghiện qua tố giác, phát giác của cộng đồng... Những kết quả quan trọng trong công tác phòng, chống ma tuý đã góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, xoá đói giảm nghèo ở huyện đặc biệt khó khăn Bắc Yên